ข้อมูลทางเภสัชวิทยาของหญ้าดอกขาว
1. สารที่พบได้แก่ สารจำพวก Flavonoid glycoside, Phenols, Amino acids
2. น้ำต้มจากส่วนที่อยู่เหนือดิน มีฤทธิ์ต้านการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ลดอาการปวดและลดความดันโลหิตในสัตว์ทดลอง
3. ใบหญ้าดอกขาวมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรคได้เล็กน้อย แต่ไม่มีฤทธิ์ต่อเชื้อมาลาเรีย
4. สารสกัดจากต้นด้วยแอลกอฮอลล์ มีฤทธิ์ลดการบีบตัวของลำไส้หนู และเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งในหลอดทดลอง
5. เมล็ดและรากหญ้าดอกขาว มีฤทธิ์สามารถฆ่าเชื้อพยาธิได้
ในปัจจุบันมีการศึกษาเกี่ยวกับฤทธิ์ของสมุนไพรชนิดนี้ โดยพบว่ามีฤทธิ์เป็นยาลดไข้ ต้านมาลาเรีย ต้านเบาหวาน ต้านการกระจายตัวของมะเร็ง ต้านไม่ให้รังสีแกมมาทำลายเซลล์ ขับปัสสาวะ ป้องกันไตไม่ให้ถูกทำลาย ต้านแบคทีเรีย ต้านการเกิดแผล แก้ปวด ต้านการอักเสบ ลดการอักเสบ ช่วยคลายกล้ามเนื้อเรียบ เป็นต้น รวมทั้งยังมีฤทธิ์การยับยั้งการกินอาหารของแมลงบางชนิด ส่วนการวิจัยใหม่ ๆ จะมุ่งเน้นศึกษาฤทธิ์ต้านการเติมออกซิเจน และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระค่อนข้างมาก
ต้น ใบ และ รากของหญ้าดอกขาว มีสารสำคัญ คือ Sodium nitrate ทำให้ลิ้นชา ช่วยลดอาการอยากบุหรี่ได้
จากการศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิผลของหญ้าดอกขาว กับยาหลอกในการลดการสูบบุหรี่ พบว่า หญ้าดอกขาว สามารถช่วยลดการสูบบุหรี่ลงได้มากกว่ากลุ่มควบคุม และพบว่าสมุนไพรหญ้าดอกขาวในรูปแบบการนำไปเคี่ยว คือ การนำหญ้าดอกขาวแห้ง 20 กรัม ผสมกับน้ำ 3 แก้ว แล้วต้มเคี่ยวจนเหลือกเพียง 1 แก้ว แล้วนำมาอมไว้ในปากประมาณ 1-2 นาที แล้วค่อยกลืน จากนั้น จึงค่อยสูบบุหรี่ จะทำให้รสชาติของบุหรี่เปลี่ยนไปเรื่อย ๆ จนทำให้ไม่อยากสูบบุหรี่ ในที่สุด และลดจำนวนของมวนบุหรี่ที่สูบต่อวันได้อย่างรวดเร็วภายใน 1-2 สัปดาห์ ไม่ว่าจะสูบเบา หรือสูบหนักมาก่อนก็ตาม และจากการวิจัยพบว่า หากใช้ติดต่อกันเป็นเวลา 2 เดือน จะช่วยลดอัตราการสูบบุหรี่ได้ถึง 60% และหากออกกำลังกายร่วมด้วยก็จะช่วยลดอัตราการสูบบุหรี่ลดได้ 62% และที่สำคัญยังช่วยทำให้คนเลิกบุหรี่ได้สูงถึง 60-70% หากออกกำลังกายร่วมด้วย
จากการศึกษาผู้ติดบุหรี่ พบว่า หลังการรักษาด้วยสมุนไพรหญ้าดอกขาว เป็นระยะเวลา 4 เดือน ผู้ติดบุหรี่มีอัตราการเลิกสุบบุุหรี่ร้อยละ 69.35 โดยเหตุผลสำคัญของการเลิกสูบบุหรี่ คือ ชาลิ้น กินอาหารไม่อร่อย ไม่ร้สึกอยากบุหรี่ รู้สึกเหม็นกลิ่นบุหรี่ เมื่อสูบแล้วรู้สึกอยากอาเจียน ส่วนผู้ที่ไม่สามารถเลิกสูบบุหรี่ได้ ให้เหตุผลว่า การดื่มชาสมุนไพรชนิดนี้ก็เหมือนกับการดื่มน้ำธรรมดา โดยไม่มีอาการใด ๆ
ส่วนการศึกษาด้านความปลอดภัย พบว่าสมุนไพรชนิดนี้มีความปลอดภัยสูง ซึ่งจากการศึกษาด้านพิษวิทยา พบว่า สารสกัดในเมทานอลไม่ทำให้เกิดพิษเฉียบพลันในหนูเมื่อให้ทางปาก โดยมีค่า LD50 สูงกว่า 2,000 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม
ประโยชน์ของหญ้าดอกขาว
ปัจจุบันมีการใช้หญ้าดอกขาวเป็นยาแก้อาการติดบุหรี่ เพราะกินแล้วจะทำให้เหม็นบุหรี่ และไม่อยากสูบบุหรี่อีก ซึ่งทำให้โรงพยาบาลหลายแห่งนำหญ้าดอกขาวไปใช้กันอย่างแพร่หลาย ซึ่งต่อมาในปี พ.ศ. 2547 ได้มีการจดสิทธิบัตรในอเมริกา โดยนักวิทยาศาสตร์ญี่ปุ่น ที่ใช้สารสกัดจากหญ้าดอกขาว ใส่ลงไปในก้นกรองของบุหรี่ เพื่อช่วยลดความอยากสูบบุหรี่
นอกเหนือจากจะทำให้เลิกบุหรี่ได้แล้ว ยังช่วยทำให้สมรรถภาพทางร่างกายดีขึ้นอีกด้วย เลือดจะมีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้น ทำให้มีปริมาณของก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ที่คั่งค้างในปอดลดลงอย่างชัดเจน และที่สำคัญผลข้างเคียง (เช่น มีอาการกระวนกระวาย หงุดหงิดง่าย สมาธิแปรปรวน) ของการเลิกบุหรี่ด้วยวิธีนี้ก็มีน้อยมาก
เนื่องจากสมุนไพรชนิดนี้ มีความปลอดภัยสูง มีสรรพคุณมากมาย กินง่าย มีรสชาติเยี่ยม จึงได้มีการพัฒนาเป็นยาในรูปแบบชง แบบชาชง แบบแคปซูล และแบบลูกอมเม็ดแข็ง แบบลูกกวาดนุ่ม แบบหมากฝรั่ง แบบแผ่นฟิลม์ละลายเร็ว และ แบบผลิตภัณฑ์กาแฟผสมหญ้าดอกขาว ที่สามารถหาซื้อได้ง่ายและนำไปใช้ประโยชน์กันได้ง่ายขึ้น ซึ่งในปัจจุบัน ชาหญ้าดอกขาวถูกบรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2555 ในส่วนยาพัฒนาจากสมุนไพรสำหรับลดความอยากบุหรี่ในรูปแบบชง ใช้กินครั้งละ 2 กรัม โดยชงกับน้ำร้อนประมาณ 120-200 มิลลิลิตร ใช้กินหลังอาหารวันละ 3-4 ครั้ง ส่วนในรูปแบบบชาชง ก็ คือ การนำหญ้าดอกขาวแห้งมาบดเป็นผงละเอียด และบรรจุลงในถุงชาขนาดเล็ก วิธีรับประทานก็ให้นำถุงชามาจุ่มลงในน้ำร้อนแล้วทิ้งไว้สักครู่ แล้วนำมาอมไว้ในปากประมาณ 1-2 นาที เช่นเดียวกับแบบชงดื่ม
แม้สมุนไพรชนิดนี้จะมีประโยชน์อยู่มากก็ตาม แต่ก็มีข้อเสีย ที่อาจเป็นประโยชน์อยู่ด้วย ก็ คือ เมื่อกินยาชนิดนี้แล้ว จะทำให้ปากแห้ง คอแห้ง ทำให้ไม่อยากอาหาร ด้วยเหตุนี้หญ้าดอกขาว จึง อาจมีประโยชน์ ในการนำไปใช้เพื่อควบคุมน้ำหนักได้อีกด้วย
ข้อควรระวัง คือ ต้องระวังการใช้ในผู้ป่วยโรคหัวใจและโรคไต เนื่องจากสมุนไพรชนิดนี้มีโพแทสเซียนสูง
ขอบคุณข้อมูลด้านเภสัชวิทยาที่เรียบเรียงโดยเวปไซต์ Medthai